Budowa ucha
Ucho dzieli się na 3 części – zewnętrzne, środkowe i wewnętrzne. Do ucha zewnętrznego zaliczamy małżowinę uszną, przewód słuchowy zewnętrzny oraz zewnętrzną powierzchnię błony bębenkowej. Małżowina uszna to skórna fałda na tkance chrząstnej, która dzięki swojemu kształtowi odbiera i kieruje fale dźwiękowe do przewodu słuchowego wewnętrznego. W przewodzie tym znajdują się gruczoły woskowe i włosy chroniące uszy przed zanieczyszczeniami. Ucho środkowe to błona bębenkowa, o której uszkodzenie wcale nie tak trudno, jama bębenkowa, trzy kosteczki słuchowe i trąbka Eustachiusza. Na końcu ucha środkowego znajduje się również zewnętrzna część okienka owalnego. Najważniejsze narządy znajdują się natomiast w uchu wewnętrznym. W jego skład wchodzi ślimak, nerw słuchowy oraz trzy kanały półkoliste rejestrujące zmiany położenia ciała.
Elementy narządu słuchu
Za słuch odpowiedzialne są głównie dwie części ucha – zewnętrzna i środkowa. Wewnętrzna jest odpowiedzialna bowiem również za równowagę. Dźwięk zbierany jest przez małżowinę uszną, następnie kierowany do przewodu słuchowego zewnętrznego i do ucha środkowego. Tam dociera do błony stykającej się bezpośrednio ze strzemiączkiem – okienka owalnego, które ułatwia przejście drgań z ucha środkowego do wnętrza ślimaka. Drugim elementem mogącym przekazywać drgania jest okienko okrągłe, jednak ze względu na brak styku z żadną z kostek, może przenosić tylko nie wzmocnione drgania do wnętrza ślimaka. Najważniejszą częścią ucha wewnętrznego jest ślimak, który swoją nazwę zawdzięcza wyglądowi przypominającemu muszlę ślimaka. Jest to długi kanał kostny wypełniony płynem, zwinięty spiralnie i zwężający się. W jego wnętrzu znajdują się dwie błony – podstawowa i Reisnera (przedsionkowa), które dzielą ślimaka na trzy komory – schody przedsionka, ślimaka i bębenka. Wewnątrz schodów ślimaka, znajduje się narząd Cortiego. Znajdują się na nim rzęski, których pobudzenia są zmieniane w impulsy nerwowe, a jego zniszczenie powoduje całkowitą utratę słuchu.
Uraz akustyczny
Uraz akustyczny to uszkodzenie słuchu spowodowane przez hałas. Istnieją dwa rodzaje urazów akustycznych – ostry i przewlekły. Ostry uraz akustyczny spowodowany jest krótkim dźwiękiem o bardzo wysokim natężeniu (powyżej 130 dB), jak eksplozja, wybuch. Powoduje to uraz ciśnieniowy, którego skutkiem jest zaburzenie krążenia w naczyniach kapilarnych ucha wewnętrznego i spadek ciśnienia parcjalnego tlenu w jego płynach. Może to doprowadzić do uszkodzenia narządu Cortiego, lub pęknięcia błony bębenkowej. Objawy ostrego urazu akustycznego to ból ucha, szum uszny, krwawienie z ucha, a nawet głuchota. W przypadku uszkodzenia błony bębenkowej niezbędne jest wykonanie tympanoplastyki – operacji mającej za zadanie odtworzenie drogi przewodzenia dźwięku przez ucho środkowe. Drugi rodzaj urazu akustycznego to przewlekły uraz. Jest to trwałe uszkodzenie słuchu, powstające w wyniku długotrwałego przebywania w umiarkowanym hałasie (około 85 dB). Objawia się on przez uczucie ciśnienia w uchu i głowie, zaburzenia koncentracji, zmniejszenie się wrażliwości na wysokie częstotliwości (powyżej 4 kHz). W przypadku przewlekłego urazu akustycznego, zmiany w naszym słuchu są nieodwracalne. W bardzo ciężkich przypadkach konieczne jest protezowanie narządu słuchu, czyli założenie aparatu słuchowego. Jeśli masz któreś z tych objawów i byłeś narażony na krótko lub długotrwały hałas, jak najszybciej udaj się do otolaryngologa, gdyż czas działania w takich przypadkach jest bardzo ważny, a im wcześniej uraz zostanie zdiagnozowany, tym mniejsze szkody wyrządzi naszemu słuchowi.