Opieka nad seniorem jest czasochłonna i wymaga całodobowej dyspozycyjności. Dorosłe dzieci przeważnie pracują i nie mają możliwości pogodzenia pracy zawodowej z opieką nad starszymi rodzicami. Często członkowie rodziny opiekują się na przemian seniorem, jednak nie zawsze jest to możliwe. Rozwiązaniem sytuacji jest dom opieki nad seniorem, klub dla seniora lub wynajęcie opiekunki. Niemniej wiąże się to ze sporymi kosztami. Jakie są możliwości dofinansowania opieki dla seniora?
Dom spokojnej starości – dofinansowanie z NFZ
Najtańszą, ale i najtrudniejszą w wykonaniu opcją jest dom spokojnej starości, refundowany przez NFZ (część kosztów pokrywa państwo, część senior, ze swojej emerytury). Miejsc jest mało, są duże kolejki oczekujących, czasami okres wyczekiwania trwa kilka lat. Senior ma prawo do dysponowania częścią swojej emerytury we własnym zakresie. Rodzina nie musi dopłacać do pobytu, co znacząco wpływa na popularność tego rozwiązania.
Dom opieki przysługuje seniorowi, kiedy z powodu wieku, niepełnosprawności czy choroby nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować i wymaga całodobowej opieki. Aby dostać się do placówki, należy złożyć pisemny wniosek o umieszczenie w Domu Pomocy w społecznej w najbliższym ośrodku. Wniosek może złożyć starszy senior bądź opiekun prawny (w przypadku ubezwłasnowolnienia). Po wywiadzie środowiskowym i skompletowaniu dokumentów pracownik socjalny składa wniosek o skierowanie do domu opieki.
Zgodnie z przepisami, koszt w domu opieki to 70% dochodu pensjonariusza.
Ze względu na ograniczoną liczbę miejsc w domach spokojnej starości, warto złożyć wnioski do kilku ośrodków pomocy społecznej. Senior przyjmowany jest przez ośrodek, w którym najszybciej zwolni się miejsce.
Dofinansowania do pobytu w prywatnych ośrodkach
Prywatne ośrodki opieki wiążą się ze sporymi kosztami, na które stać niewielu seniorów. Miesięczny koszt utrzymania osoby starszej w takiej placówce waha się średnio od 2500 do 3000 zł. W takich przypadkach część kosztów ponosi rodzina. Finansowanie jest problematyczne, zdarza się, że pobyt jest finansowany przez rodzinę z pożyczki lub sprzedaży majątku starszego rodzica (np. mieszkania).
Niekiedy pojawiają się programy regionalne współfinansujące pobyty osób starszych w placówkach prywatnych, jednak są one rzadkością.
Jeśli prywatny ośrodek opieki jest poza zasięgiem finansowym, można skorzystać z usług pielęgniarki środowiskowej refundowanej przez NFZ.
Dodatki, zasiłek pielęgnacyjny, zasiłek opiekuńczy
Dodatek pielęgnacyjny od 1 marca 2021 r. dla osoby starszej wynosi 239,66 miesięcznie i jest przyznawany wraz z emeryturą, dodatek wypłaca ZUS. Dodatek pielęgnacyjny przysługuje każdemu seniorowi powyżej 75. roku życia bez konieczności składania jakichkolwiek dokumentów.
Zasiłek pielęgnacyjny jest świadczeniem wypłacanym przez organ gminny i przysługuje osobom o stwierdzonej niepełnosprawności, po wydaniu orzeczenia przez Komisję ds. Orzekania o Niepełnosprawności. Kwota zasiłku wynosi 215,84 zł.
Nie można przyjmować jednocześnie dodatku i zasiłku pielęgnacyjnego, dodatek nie przysługuje również osobom przebywającym w placówkach opiekuńczo-leczniczych.
Zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, które sprawują opiekę nad starszymi, niezdolnymi do samodzielnej egzystencji. Przeważnie są to osoby, na których ciąży obowiązek alimentacyjny (dzieci) na podstawie wyroku sądu. Osoba pobierająca zasiłek opiekuńczy nie może podejmować pracy zawodowej, dodatkowym kryterium jego przyznania jest dochód nieprzekraczający 764 zł miesięcznie. Zasiłek opiekuńczy wynosi 620 zł miesięcznie (netto).
Podsumowanie
Opieka nad starszymi członkami rodziny jest czasochłonna i kosztowna, a dodatki i zasiłki pielęgnacyjnie nie są w stanie pokryć podstawowych kosztów. Nie każdy jest w stanie podołać samodzielnej opiece i wówczas warto zastanowić się nad rozwiązaniem w postaci placówki opiekuńczej i dofinansowań przysługujących z tytułu pobytu w niej osoby starszej.