Wychowanie dziecka to zdecydowanie najtrudniejsze życiowe zadanie, z jakim może zmierzyć się dorosły człowiek. Nie istnieją kursy przygotowujące do pojawienia się potomstwa na świecie, a prawda jest taka, że rodzice przez większość czasu nie mają pojęcia, jak się zachować. Czy być konsekwentnym, czy mieć miękkie serce i łatwo wybaczać, kontrolować czy zaufać? W teorii wydaje się to oczywiste, lecz gdy rodzic ma uzasadnione podejrzenia ciężko zachować mu spokój i racjonalnie zareagować.
Prywatność dziecka – czyli co?
Przez pierwsze lata po narodzinach prywatność dziecka tak naprawdę nie istnieje. Rodzic towarzyszy noworodkowi we wszystkich momentach życia, zmienia pieluchy, obserwuje, jak dziecko zaczyna poznawać świat. Nic dziwnego, że później trudno jest wyczuć granicę, kiedy należy zacząć traktować swojego syna lub córkę jako osobę, która ma prawo do swojej intymności i swoich tajemnic. Dzieci zaczynają potrzebować prywatności gdy stają się nastolatkami, koło 11-13 roku życia. To ten wiek, gdy ciało dziecka zaczyna się zmieniać, pojawiają się pierwsze zakochania, wielkie emocje, a cały świat zdaje się „niczego nie rozumieć”.
W naturę wieku nastoletniego wpisany jest swoisty bunt. Może objawiać się on trudnościami w szkole, kłótliwością, ale czasem dochodzi do poważnych konfliktów z prawem, w tym do sięgania po używki. W takiej sytuacji może się zdarzyć, że rodzic czując, że traci kontrolę nad swoim potomkiem, zacznie na siłę przekraczać jego granice, aby uchronić go przed konsekwencjami popełnianych błędów. Tak naprawdę jest to najgorsza droga, jaką można pójść. Jeśli dziecko zorientuje się, że jest kontrolowane i podglądane, jego zachowanie stanie się dużo bardziej radykalne, a rodzicowi będzie dużo ciężej się z nim porozumieć. Wszak ciężko odbudować raz utracone zaufanie.
Kiedy dziecko ucieka w świat wirtualny
Powszechnym problemem obecnych czasów może być uzależnienie dziecka od komputera. Może być to sposobem na ucieczkę od świata realnego, w którym się nie odnajduje, ale może również stanowić poważny problem, który w następstwie będzie rzutować na jego dalsze życie – w tym relacje międzyludzkie. Dzieci uzależnione od gier komputerowych często stają się agresywne i bardzo źle reagują na próby ograniczania używania komputera, narzucane przez rodziców. Jest to normalną reakcją, biorąc pod uwagę, że gry mogą stanowić nałóg jak każdy inny. Co powinien zrobić rodzic w takiej sytuacji? Spróbować porozmawiać z dzieckiem. Zaufanie jest podstawą, tak samo jak komunikacja.
Jeśli oczekujemy, że dziecko zaufa nam i opowie o swoich problemach, warto spróbować spojrzeć z boku na własne zachowanie i zastanowić się, czy na pewno stwarzamy mu komfortową atmosferę, sprzyjającą zwierzeniom. Nastolatek musi czuć, że ma w rodzicu oparcie, oraz że rodzic nie odrzuci go nawet jeśli zdarzyło mu się zrobić coś bardzo złego. Nawet najpoważniejsze dorosłe osoby w dzieciństwie popełniały głupie błędy, może warto pokazać się dziecku od tej „ludzkiej” strony? Nie w taki sposób, by dawać przyzwolenie na złe zachowania, lecz by pokazać, że dziecko może znaleźć u rodzica zrozumienie.
Jeśli nie uda się dotrzeć do zbuntowanego nastolatka zwykłą rozmową, a problemy które stwarza są coraz poważniejsze poradnia psychologiczna może okazać się koniecznością. Jeśli dziecko się buntuje, wysoce prawdopodobne że pierwszym specjalistą który zainteresuje się jego zachowaniem będzie pedagog szkolny. Może okazać się, że sam zaproponuje rodzicom wizytę wraz z dzieckiem u psychologa lub terapeuty. Jeśli jednak do takiej rozmowy miedzy pedagogiem a rodzicami nie dojdzie, warto zastanowić się nad wyszukaniem specjalisty na własną rękę.
Czasami mimo najlepszych intencji ani rodzic, ani dziecko nie są w stanie się ze sobą porozumieć. Nie ma niczego złego w tym, by w takich sytuacjach sięgnąć po pomoc eksperta. Dzieci często wstydzą się swoich problemów albo same nie potrafią określić, dlaczego tak trudno jest im porozumieć się ze światem. W takiej sytuacji zamiast przekraczać granice prywatności dziecka – naruszając tym jego zaufanie – warto spróbować porozmawiać, a jeśli to nie przyniesie oczekiwanych efektów zasięgnąć rady psychologa.